ŞİMŞİR PROJESİ…
İlk kez 2006 yılının temmuz ayında görmüştüm Çamlıhemşin’i. Arkadaşlarla Verçenik Yaylası’nda bir hafta kamp kurmuştuk ve yol üzerinde gördüğüm olağanüstü boyutlardaki şimşir ağaçları ve Kemer köprüleri belleğime kazınmıştı.
Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği olarak proje hazırlığına başladığımızda şimşir konusu bizi heyecanlandırmıştı. Bu heyecan gerçek oldu; “Fırtına (Rize) Şimşirlerinin Tanıtımı ve Korunması Projemiz” SGP tarafından onaylandı ve desteklenmesi kararı çıktı.
Şimşir çalışma ekibi Meydan köyünde
İlk hedefimiz; Bölgedeki şimşir ormanlarının bugünkü durumunu, gelecekte karşı karşıya kalabileceği tehditleri belirlemek, buradaki bitki ve hayvan çeşitliliği konusunda bilgi ve veri toplamak, yöneticilerin ve halkın şimşir konusundaki düşünce ve yaklaşımlarını öğrenmekti. Ayrıca şimşir ormanlarının bugünkü durumunu, gelecekte karşı karşıya kalabileceği tehditleri belirlemek, orman yapısı ve genetik olarak çok önemli olan bu alanın en etkin biçimde korunması için neler yapılması gerektiğini araştırmaktı. Belki de bunlardan daha önemlisi şimşir ve şimşir ormanı konusunda bölge halkının yaklaşımı nedir, bu ağaçlar kültürde nasıl bir yer edinmiştir?
Proje kapsamında ekipte yer alan arkadaşlarımızla birlikte 17.9.2012 tarihinde Çamlıhemşin’ e gittik. Gidiş amacımız; bölgedeki şimşir ormanları, buradaki bitki ve hayvan çeşitliliği konusunda bilgi ve veri toplamak, yöneticilerin ve halkın şimşir konusundaki düşünce ve yaklaşımlarını öğrenmekti. Ayrıca şimşir ormanlarının bugünkü durumunu, gelecekte karşı karşıya kalabileceği tehditleri belirlemek, orman yapısı ve genetik olarak çok önemli olan bu alanın en etkin biçimde korunması için neler yapılması gerektiğini araştırmaktı. Belki de bunlardan daha önemlisi şimşir ve şimşir ormanı konusunda bölge halkının yaklaşımı nedir, bu ağaçlar kültürde nasıl bir yer edinmiştir?
Çamlıhemşin Belediye Başkanı İdris Lütfü MELEK ile Dernek Başkanı Metin GÜLTAN ile başladığımız görüşmelerimizi Kaymakam, Özel İdare Müdürü ile ilçe köylerde yaşayan öğretmen, esnaf, köylü gibi çeşitli kesimlerden insanlarla sürdürdük. Sevinerek belirtmeliyim ki, bu görüşmelerden; moralimizi yükselten yaklaşımlar dinledik ve çok şey öğrendik.
Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği 1989 yılında kuruldu. Adı; çalışma alanını net olarak çalışma alanını ve amacını ortaya koymaktadır. Bu alanlarda araştırma yapmak, araştırma sonuçlarını ve varsa çözüm yollarını kamuoyu ve ilgili kesimlerle paylaşmakta, bundan sonuç alamadığında ise yargı yoluna başvurmaktadır. Bugüne değin gündeme alıp yürüttüğü konular ilk kez el atılan konular olmuştur. Ev kadınından öğretim üyesine kadar her meslekten insanın üye olduğu Derneğin merkezi Ankara’ da olup şubesi bulunmamaktadır. Kuruluşundan günümüze değin bilimsel kongreler, çalıştaylar, paneller, söyleşiler, uygulama projeleri gerçekleştirmiş, kitap ve bülten çıkarmıştır. Çalışmalarını yalnızca gönüllülük temelinde gerçekleştirmeyi ilke edinmiştir. Bunlardan en uzun soluklu olanı; 22 yıldır düzenli olarak yapılan “Dendroloji (Ağaçbilim) Orman Ekolojisi Okulu” olmuştur. Her yıl yaklaşık 100 yetişkin kişinin ücretsiz olarak katıldığı bu etkinlikte; yurdumuzda doğal olarak yetişen orman ağacı türleri, ekoloji, ekosistem vb. konular anlatılmakta, orman yapıları, ormanların planlanması, korunması, işletilmesi vb ormancılık konuları işlenmektedir.
Kısaca şimşir projesi olarak adlandırabileceğimiz bu proje ile; yurdumuzda yalnızca bu bölgede korunabilmiş, doğal yapısı bozulmamış yaşlı şimşir ağaçlarının bulunduğu orman yapısının tanıtılması ile etkin bir koruma statüsüne kavuşturulması amaçlanmıştır. Ek olarak; şimşir, şimşir ormanı konularında ilgili kuruluşlara, halka ve kamu görevlilerine yönelik olarak sunumlar yapılacak, kitapçık bastırılacak, panel düzenlenecek, uyarıcı ve bilgilendirici tabelalar asılacaktır.
Kitapçıklar ve tabelalar 8-9 Haziran 2013 tarihlerinde yapılacak olan “Çamlıhemşin Festivali”nin açılışından önce gerçekleştirilecektir. Bilimsel ve genetik açıdan son derece önemli olan bu ormanlarla ilgili olarak; yapısal özelliklerini, olası riskleri ortaya koymak, önlemleri sıralamak ve etkin bir biçimde korunmasını korunması için öneride bulunmaktır. Son iki yıldır şimşirlerin yapraklarının kuruyarak dökülmesine yol açan ve giderek yaygınlaşmakta olan mantar hastalığı konusunda araştırma çalışmamız sürmektedir.
Alan çalışmalarımız sırasında orman ve şimşir ağaçlarına ilişkin olarak Belediye Başkanı, muhtar gibi yöneticilerle halkın ilgisi ve duyarlılığının, bizim tahminlerimizin ötesinde olduğuna tanık olduk. Bu durum hem sevindirici hem de gelecek için umut vericidir.
Kaynak; Çamlıhemşin Dergisi 2. Sayı Sayfa; 66