 |
| 04.İsmail BİLEN (1902 – 1983 ) Türkiye Komünist Partisi Genel Sekreteri |
Çamlıhemşin’in Mollaveyis Köyü’nde ( Ülkü) 1902 yılında doğdu. Eğitimin bir bölümünü tamamladıktan sonra İstanbul tersanesinde motor makinisti olarak işe başladı. 1922’de Türkiye Komünist Partisi'ne girdi; ardından parti tarafından eğitim görmesi için Sovyetler Birliği’ne gönderildi. 3 yıl boyunca Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi KUTV’da eğitim gördü. Yüksek öğrenimini Moskova'da tamamladı. Türkiye'de çeşitli sol eylemlere katıldı. 1926 yılında Viyana’da yapılan konferansta alınan KUTV’daki öğrencilerin parti örgütlerinin güçlendirilmesi için yurda dönme kararı alınmasıyla Adana il sekreteri olarak Türkiye’ye döndü. Adana'da işçiler arasında örgütlenme faaliyetlerinde bulundu. 1927 Adana Demiryolu Grevinin gerçekleşmesini sağladı.
1927 Tevkifatı sonucunda merkez komite üyelerinin çoğunun tutuklanmasından sonra Şefik Hüsnü’nün onayı ve Komintern’in aday göstermesiyle yeni Merkez Komiteye alınır. 1929 yılındaki toplu tutuklamalara kadar bu görevi sürdürür. Ağustos 1928’de yurda Nazım Hikmet ile birlikte pasaportsuz girmeye çalışırken yakalanarak Hopa Cezaevine gönderilir. 1933 yılına kadar Diyarbakır Cezaevinde tutuklu kalır. Cumhuriyetin 10. yılı için çıkartılan af yasası ile serbest kaldıktan sonra Moskova’ya gider. 1934 TKP Merkez Komite Plenumunda örgüt sekreterliğine getirilir. Moskova’da bulunan Bilen Komintern’in önde gelen isimleri olan Georgi Dimitrov, Dmitry Manuilsky, Otto Wille Kuusinen, Wilhelm Pieck ve Klement Gottwald gibi geleceğin komünist önderleriyle beraber çalışır. II. Dünya Savaşı sırasında ve hemen sonrasında Moskova Radyosunda Türkçe yorumlar yapar. Bilen’in faaliyetlerinin en önemlisi 1958 yılında Bizim Radyo’nun kurulması olur. Bu dönemde birçok sosyalist ülkeyi gezen Bilen, 1956 yılında ziyaret ettiği Çin Halk Cumhuriyeti ile ilgili düşüncelerini İnci Irmağı adlı kitabında toplar. 1960’lı yıllarda yeni kurulan Türkiye İşçi Partisi’ne destek verilmesini sağlar. TKP’nin Türkiye’de merkezi olarak faaliyete geçmesi 1962 yılında yeniden başlar. Merkez Komitesi Dış Büro adı altında örgütlenen parti yönetiminde İsmail Bilen ve Nazım Hikmet yer alır.
12 Mart 1971 darbesinden sonra aktif olarak TKP yurtiçinde örgütlenmeye başlar, Bilen’in bu dönemde etkisi çok artar. TKP’nin Sesi radyo yayını Avrupalı işçilere daha sık yayınlamaya başlanır. 1973 Merkez Komite toplantısında Bilen MK Genel Sekreterliği’ne seçilir.
1981 Mayıs ayında başlayan TKP tutuklamalarıyla binden fazla partilinin tutuklanmasının önüne geçilemez. 1983 yılında yapılan 5. parti kongresi ile genel sekreterlik görevinden ayrılarak, sembolik bir işlevi olan parti genel başkanlığı görevini üstlenir. Bilen, 18 Kasım 1983’te Berlin’de vefat etti.Kaynak; Çamlıhemşin Dergisi 3. Sayı Sayfa; 47
