Anlatan: Av.Adnan KURTULUŞ
ÇAMLIHEMŞİN’İN İLÇE OLUŞUNUN HİKAYESİ...
Dergi için bana bu görevi verdiklerinde şöyle bir düşündüm; “Acaba neden beni öngörmüşler.” Fakat düşününce bölgede bu konu ile ilgili bilgi ve birikimi olan birkaç kişiden biri olduğum sonucuna vardım.
Her yerleşim merkezinin bir hikayesihikâyesi olmalı ve bu hikayeyihikâyeyi “Bizim gibi o bölgeye amansız bir duygu ile bağlı olanlar bilmelbilmeli ve anlatmalı” diye düşünüyorum. Ben bir araştırmacı değilim, sadece bölgeye karşı olan duygusal bağlarım nedeniyle bildiklerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.
Şu anki ilçe merkezi olan yer önceden, her iki Vice köyünden ilham alarak; “Vice Altı, Vice Dibi, Vije Dibi” gibi isimlerle anılırdı. Fırtına vadisinde, her köyün fırtına deresi ile bağını devam ettiren bir “altı-dibi” vardır. Abiçho Dibi, Hala Dibi, Çinçiva Dibi, Makreviç Dibi gibi… Zira köylü mutlaka her gün dere ile yüzleşmeli. Bu anlayış o bölgede yaşayanlarda yaygındır... Hatırladığım kadarıyla, 1945 yılında Fırtına Deresi kütük nakliyatında çokça kullanılmıştır. Bu konuda rahmetliler, Osman Kurtuluş (babam), İbrahim Günday (Kürtoğlu), Ensar Canıtez (Çele), Abdurrahman Yıldız gibi isimler bu derelerde kütük nakliyatı yapmışlardır. Yani dere bir nev’i nakil aracı olarak kullanılmıştır. 
İzzet Akçal (dönemin Devlet Bakanı) Osman Kurtuluş’a der ki;
“Hemşinli’ninHemşinlinin çalışkanlığını, azmini, dürüstlüğünü, gurbetçiliğini ve aydınlığını simgeleyen bir yerleşim merkezine kavuşmasını istiyorum. Bu, Hopa Hemşin, Ardeşen, Pazar, Çayeli’ndeki Hemşin (Senoz) ve şimdiki ilçe merkezi olan Hemşin (Sarvizan) ve Fırtına vadisindeki Hemşin dâhil olmak üzere nerede oluşabilir?” Osman Kurtuluş, o yıllarda İl Genel Meclis Üyesi olan ve bölgede saygın bir kişi olan Avukat Nazım Tarakçı’ya konuyu götürür. Defalarca yapılan toplantılar sonucunda, bugün ki Vice Altı’na ilçe merkezinin oluşmasına karar verilir. (Bu arada Hakkı Memişoğlu’nun önderliğindeki bir grup Çinçiva’lı, buna karşı çıkar. Merkezin Çinçiva’ya kurulmasını ister.) Ancak Vice Altı 1912 yıllarında, nüfus yönüyle yoğun olduğundan, burada ticari bir merkez oluşmuş. Ayrıca; Rüştiye Okulu, bakırcı, demirci, kuyumcu, ayakkabıcı gibi meslek sahiplerine ait düzgün binalar vardır. Jandarma karakol binası, hemşinlilerin büyük bir bölümünün sahile inmek için kullandığı Kanlıboğaz, iki derenin birleştiği yer ve Ayder kavşağının da burada olması, ilçe merkezinin Vice Altı’nda olması düşüncesini daha ön plana çeker. Ayrıca vadinin ortalarında ilçe merkezinin olması daha isabetli olacağından,(burası sahilden 22 km içeride) uygun bulunur. Düşünün; Elevit Köyü bugünkü ilçe merkezinden 42 km mesafededir. İlçe merkezinin Pazar’a uzaklığı da 30 km’dir. Elevitli bir köylünün ilçesi olan Pazar ya da Ardeşen’e inebilmek için o zamanki koşullar içerisinde iki gün gidecek, iki günde gelecek toplam 5 günlük bir süre geçirecek. Bu nedenle Fırtına Vadisi’nin ortalarında ve nüfusun yoğun olduğu yerleşim merkezlerine yakın bir yerde ilçe merkezinin oluşturulması kaçınılmazdır.
Vice Altı nahiye olmadan önce idari yönden Hemşin köylerinin tümü ile birlikte Pazar-Hemşin nahiyesine, Vice Altı’ndan aşağı olan köyler ise Ardeşen nahiyesine bağlı idi. 1953 yılında Ardeşen ilçe olunca Vice Altı, Çamlıca ismi altında nahiye ve müteakiben belediye oldu ve Ardeşen’e bağlandı.
Çamlıca nahiyesi 1957 yılında yürürlüğe giren 7033 Sayılı Kanunla 1 Nisan 1960’da ilçe yapılarak Çamlıhemşin adını aldı. 
Bu yıllara kadar bölgede yaşayan Laz ve Hemşin kökenli gurbetçilere yeni ilçelerine sahip çıkmak için çağrıda bulunuldu, bölgede yaşayan ve hayvancılık ve tarımla uğraşanlara, ürettiklerini kasaba merkezinde satabilmeleri için olanaklar sağlandı. Tüm bunlar, fazla etkili olmayınca Ardeşen ve Pazar ilçelerinden bir yerleşim merkezinin ihtiyaçlarını giderecek kadar değişik iş kollarında esnaflar getirilerek, buralarda iş yapmalarına olanak sağlandı. (Çapulacı, manifaturacı, bakkal, berber vs.) Belediye, inşaat yapmak isteyene karşılıksız arsa ve inşaat malzemesi (kum ve çakıl) sağladı. Gelen kamu görevlisi memura mesken sağlayabilmek için yerli memuru köyünde, mahallesinde ikamet etmeyi zorunlu kıldı. Böylece bir taban oluşturulması konusunda büyük gayretler sarf edildi. O yıllarda ilçe olmanın her Çamlıhemşinli üzerinde büyük ve olumlu bir etkisi vardı. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin orada buğday satmasından tutun, bugünkü Belediye binasının projesinde var olan düğün salonu ve sinema salonu projesi, Çamlıhemşinli’ninÇamlıhemşinlinin desteklediği projelerdi. Enerji, belediyeye bağlı olduğu için “Peçançoy” dediğimiz yerde mini bir barajla sağlanan elektrik, karşılıksız olarak kasabanın ihtiyacını gideriyordu. Çamlıhemşinli, mevcut nimetlerle yetinirken hep birlikte daha ileriye gitmenin mücadelesini veriyordu. Dayanışma, olağanüstü boyutlardaydı. 
Gelinen noktada, çok fazla bir yol kat ettiğimizi söylemek ne yazık ki mümkün değildir. Çamlıhemşin, yıllar öncesinin sorunlarını bugün hala halledememiştir ve arayış içerisindedir.
Ülkemiz insanları genelde doğup büyüdükleri yerlere karşı sürekli özlem duyarlar. Her Çamlıhemşinli de, Çamlıhemşin’e karşı bu özlemin daha fazlasını duyar. Bu güzel bölgede uygar ve doğasına uygun bir Çamlıhemşin’in oluşmasını hayal eder. Kuşkusuz hayal etmek, özlem duymak yetmiyor. İstemlerin oluşmasına hatta yaratılmasına katılmak gerekiyor.
Geleneklerimizin uygulanabileceği çağdaş ve modern bir Çamlıhemşin yaratılması ümidiyle…
Kaynak: Çamlıhemşin Dergisi 1. Sayı Sayfa; 12
